Warto jednak podkreślić, że oświetlenie awaryjne jest jednym z najbardziej potrzebnych zabezpieczeń każdego budynku. Nagła przerwa w dostawie prądu wydaje się niczym niezwykłym, jednakże obecnie tak bardzo przyzwyczailiśmy się do elektrycznego oświetlenia, że niemalże zapomnieliśmy jak mocno bywa ono awaryjne. Przed czym chroni nas instalacja oświetlenia awaryjnego?
Oświetlenie awaryjne, czyli skuteczna ochrona przed paniką
Wydawać mogłoby się, że panika jest domeną osób o słabej psychice. Otóż nic bardziej mylnego, ponieważ zbiorowa panika potrafi dosięgnąć nawet najbardziej odporne jednostki. Spowodowane jest to działaniem psychologii tłumu, ponieważ wówczas ludzie zachowują się instynktownie i zdrowy rozsądek czy logiczne myślenie schodzą na plan dalszy. Atak paniki w tłumie jest o tyle niebezpieczny, że często kończy się wzajemnym tratowaniem, ponieważ każdy chce ratować swoje życie, przez co nie patrzy na innych. Panika w tłumie może być wywołana przez wiele różnych czynników, jednakże w zamkniętych pomieszczeniach bardzo często zapalnikiem jest nagła awaria światła. Wystarczy, że jedna osoba zacznie panicznie przemieszczać się w stronę wyjścia, aby cały tłum ruszył jej śladem. Dlatego też tak ważna i istotna jest instalacja oświetlenia awaryjnego, która w jednym momencie bardzo skutecznie eliminuje możliwość wybuchu zbiorowej paniki. Kiedy następuje awaria zasilania i zapada całkowita ciemność, po ułamkach sekund włącza się oświetlenie awaryjne. Jest ono zaprojektowane w taki sposób, aby skutecznie sygnalizować drogę ewakuacyjną i jednocześnie nie dezorientować ewakuujących się ludzi. Warto podkreślić, że zasilanie instalacji oświetlenia awaryjnego jest całkowicie niezależne od normalnej linii zasilania, dzięki czemu nawet podczas całkowitego braku prądu instalacja oświetlenia awaryjnego nadal działa.
Gdzie musi znajdować się oświetlenie awaryjne?
Warto podkreślić, że instalacje oświetlenia awaryjnego według litery prawa muszą znajdować się w każdy budynku, w którym przebywa duża ilość osób. Jak nie trudno się domyślić, są to szkoły, teatry, kina, budynki rządowe i administracyjne, siedziby firm, galerie handlowe, etc, etc. Jeśli chodzi o wymogi instalacji oświetlenia awaryjnego to są one także ściśle określone w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracyjnych z dnia 7 czerwca 2010 roku (Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719) . Co więcej, podstawowymi aktami prawnymi dotyczącymi oświetlenia awaryjnego są normy:
• PN-EN 12665 Światło i oświetlenie,
• PN-EN 1838 Zastosowanie oświetlenia,
• PN-EN 50172 Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego,
• PN-EN 62034 Systemy automatycznego testowania awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego zasilanego z akumulatorów,
• PN-EN 60598-2-2 Oprawy oświetleniowe. Część 2-2: Wymagania szczegółowe. Oprawy oświetleniowe wbudowane.
Jak dbać o oświetlenie awaryjne?
Podstawową metodą dbania o całą instalację, są pomiary oświetlenia awaryjnego. Warto w tym miejscu bardzo wyraźnie podkreślić, że takie pomiary oświetlenia muszą być wykonywane przez profesjonalistów. Do badania używają oni bardzo czułych luksometrów, które są w stanie wychwycić nawet minimalne odchylenia od normy.
Regularne pomiary natężenia światła awaryjnego powinny być przeprowadzane co najmniej raz w roku, zgodnie z obowiązującymi przepisami. To nie tylko formalność, ale realne działanie mające wpływ na bezpieczeństwo użytkowników budynku. W trakcie badania sprawdzana jest nie tylko ilość światła (wyrażana w luksach), ale również jego równomierność, czas działania po zaniku zasilania oraz stan techniczny poszczególnych elementów instalacji – w tym akumulatorów, opraw i sterowników. Wszystkie te elementy muszą działać bez zarzutu, ponieważ w razie realnego zagrożenia to właśnie oświetlenie awaryjne może zdecydować o życiu i zdrowiu wielu osób.
Ważne jest również to, aby instalacja oświetlenia awaryjnego była projektowana przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia i doświadczenie. Niewłaściwe rozmieszczenie opraw, źle dobrana moc świetlna lub zbyt długi czas przełączania się systemu mogą w sytuacji awaryjnej okazać się poważnym błędem. Dlatego w nowych budynkach coraz częściej stosuje się systemy z automatyczną funkcją autotestu, które cyklicznie same sprawdzają swoją sprawność i wysyłają informacje o ewentualnych nieprawidłowościach. Takie rozwiązania zwiększają bezpieczeństwo i ograniczają ryzyko niedziałającego oświetlenia w krytycznym momencie.
Sprawdź FAQ na temat oświetlenia awaryjnego
Pytanie | Odpowiedź |
---|---|
Dlaczego oświetlenie awaryjne jest tak ważne? | Zapobiega panice w przypadku nagłego braku zasilania, wskazując bezpieczną drogę ewakuacyjną nawet w całkowitej ciemności. |
Jak działa oświetlenie awaryjne? | Włącza się automatycznie po wykryciu zaniku napięcia i zasilane jest z niezależnego źródła, np. akumulatorów. |
Gdzie wymagane jest oświetlenie awaryjne? | We wszystkich budynkach użyteczności publicznej i miejscach, gdzie przebywa wiele osób – m.in. szkołach, kinach, urzędach, galeriach handlowych. |
Jak często należy wykonywać pomiary oświetlenia awaryjnego? | Co najmniej raz w roku, a także po każdej modernizacji lub zgłoszeniu podejrzenia niesprawności. |
Kto może przeprowadzać pomiary oświetlenia awaryjnego? | Tylko wykwalifikowani specjaliści z odpowiednim sprzętem, np. luksometrem i doświadczeniem w analizie zgodności z normami. |
Jakie normy regulują oświetlenie awaryjne? | Między innymi PN-EN 1838, PN-EN 50172 oraz Rozporządzenie MSWiA z 7 czerwca 2010 roku (Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719). |
Dlaczego panika w ciemności jest tak groźna? | Bo tłum działa instynktownie, co może prowadzić do tratowania i poważnych obrażeń – oświetlenie awaryjne pomaga temu zapobiec. |
Co powinno być sprawdzane podczas pomiaru? | Natężenie światła, równomierność oświetlenia, czas działania po zaniku zasilania oraz stan techniczny całej instalacji. |
Czy są systemy automatycznego testowania oświetlenia? | Tak – nowoczesne systemy posiadają autotesty, które regularnie sprawdzają sprawność instalacji i sygnalizują usterki. |
Jakie urządzenie służy do pomiaru oświetlenia awaryjnego? | Luksomierz – mierzy precyzyjnie natężenie światła w luksach oraz jego rozkład w przestrzeni ewakuacyjnej. |