Do czego używa się mas wyciskowych?
Głównym celem stosowania tych tworzyw jest uzyskanie odwzorowania stanu uzębienia. Są więc wykorzystywane w protetyce – do tworzenia np. mostów i koron. Przydają się ortodontom, by odpowiednio przygotować aparat dla pacjenta. Są również użyteczne w implantologii. Nakłada się je za pomocą specjalnych nośników – łyżek wyciskowych. Po uzyskaniu wycisku masę wypełnia się, np. gipsem. Pozwala to na uzyskanie modelu wybranego miejsca jamy ustnej lub całej szczęki.
Masa wyciskowa: czym musi się charakteryzować?
Aby należycie spełnić swoją funkcję, masa taka musi mieć odpowiednie parametry. Ogromne znaczenie ma dobór materiału, z jakiego uzyskuje się odwzorowanie szczęki pacjenta. Dlatego taka masa musi m.in.:
być łatwo wyrabialna i wiążąca w odpowiednim czasie,
mieć przyjemny smak i zapach – dla komfortu pacjentów,
być nietoksyczna, a także nie wywoływać podrażnień czy reakcji alergicznych,
mieć właściwe parametry wytrzymałościowe, np. odporność na rozerwanie,
zapewniać wierne odwzorowanie wybranych miejsc w jamie ustnej,
mieć możliwość bezproblemowego usunięcia z ust pacjenta.
Jakie są typy mas wyciskowych?
Materiały te można podzielić ze względu na elastyczność na:
Elastyczne – elastomery (np. silikonowe) oraz masy hydrokoloidalne (np. nieodwracalna masa alginatowa),
Sztywne (nieelastyczne) - woski, masy termoplastyczne czy gipsy wyciskowe. Te ostatnie są powoli wypierane przez bardziej nowoczesne, łatwiej formowalne tworzywa.
Inny podział uwzględnia sposób wiązania:
Chemiczny – tężenie następuje na skutek zachodzącej reakcji. W ten sposób wiążą masy alginatowe, elastomery i gips.
Termiczny – tężenie jest skutkiem zmiany temperatury. Takiemu wiązaniu podlegają masy wyciskowe termoplastyczne, np. hydrokoloidalne masy odwracalne agarowe bądź masy żywiczno-woskowe.
Odpowiednią konsystencję uzyskuje się na skutek zmieszania proszku z płynem, połączenia dwóch rodzajów past bądź też podgrzania celem uzyskania odpowiedniej plastyczności.
Konkretny typ masy dopasowuje się w zależności od tego, co się chce uzyskać i w jakim obszarze jamy ustnej uzyskuje się wycisk. Każdy z materiałów, stosowanych do otrzymania mas wyciskowych, ma swoje wady i zalety. Dobór tworzywa musi być poparty sporą wiedzą i doświadczeniem stomatologa.